Μετάβαση στο περιεχόμενο

Θεισόα η Λυκόα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η Θεισόα ήταν αρχαία πολίχνη της Αρκαδίας χτισμένη σε μικρό λόφο παρυφάδα του Λύκαιου[1] το Κεραύσιο όρος. Σήμερα ερείπια της Θεισόας διασώζονται κοντά στο χωριό Θεισόα Ηλείας, η περιοχή μάλιστα αποτελεί σύνορο των νομών Ηλείας και Αρκαδίας. Με την ίδια ονομασία ήταν γνωστή και πόλη, Θεισόα η Κυνουριακή κοντά στην σημερινή Δημητσάνα. Αποτελούσε τμήμα της Παρρασίας χώρας μαζί με την Γόρτυνα, την Αλίφειρα, την Τραπεζούντα, την Βρένθη, την Βασιλίδα, την Θωκνία και την Λυκόα[2], η χώρα είχε πάρει το όνομα της από τον Παρράσιο υιό του Λυκάονα[3].

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία οικιστής της κατά μία εκδοχή ήταν ο Θεισοεύς γιος του Λυκάων[4], και κατά δεύτερη εκδοχή πήρε το όνομα της από την νύμφη Θεισόα[5]. Ο Παυσανίας την αναφέρει στο βιβλίο του "Αρκαδικά" αφού πέρασε από εκεί κατά την περιήγηση του και την βρήκε σχεδόν ερημωμένη. Στην πολίχνη ξεκινούσε, ακόμα και σήμερα, ο ποταμός Λούσιος που οι πηγές του βρίσκονταν στην Θεισόα[6], στα νερά του έλουσαν τον νεογέννητο Δία οι νύμφες Νέδα, Αγνώ και Θεισόα[5]. Ήταν από τις πόλεις που οίκισαν την νέα πόλη, την Μεγαλόπολη, μετά την ίδρυση της το 370 π.χ.[7]. Οι Θεισόα πήρε μέρος στον Τρωικό πόλεμο με τον στρατό του Αγαπήνορα.

Στα βυζαντινά χρόνια η ακρόπολη της αρχαίας πόλης μετατράπηκε σε κάστρο, το Κάστρο της Αγίας Ελένης[8].

  1. [...][38.9] ταῦτα μὲν οὕτω ποιεῖν νομίζουσι, τοῦ Λυκαίου δὲ τὰ πρὸς τῆς ἄρκτου γῆ ἐστιν ἡ Θεισοαία: οἱ δὲ ἄνθρωποι μάλιστα οἱ ταύτῃ νύμφην τὴν Θεισόαν ἄγουσιν ἐν τιμῇ. διὰ δὲ τῆς χώρας τῆς Θεισοαίας ῥέοντες ἐμβάλλουσιν ἐς τὸν Ἀλφειὸν Μυλάων,[...]Παυσανίου, Αρκαδικά - VIII.38
  2. «Παρρασία και Παρράσιοι». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιουλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2013. 
  3. [...] [3.2] Παλλαντίου μὲν δὴ[...]Παυσανίου, Αρκαδικά VIII.3
  4. Ολυμπιακά Χρονικά, τόμος Γ΄, συλλογικό έργο, Έκδοσις συλλόγου Ολυμπίων, Αθήναι 1972, σελίδα 238, κεφάλαιο υπό τον Αντώνιο Θ. Παπαγεωργίου
  5. 5,0 5,1 «Αρχαία Θεισόα - Παρρασία». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2013. 
  6. [...] τὴν δὲ Γόρτυνα ποταμὸς διέξεισιν ὑπὸ μὲν τῶν περὶ τὰς πηγὰς ὀνομαζόμενος Λούσιος[...]ἔχει μὲν δὴ τὰς πηγὰς ἐν Θεισόᾳ[...] Παυσανίου, Αρκαδικά VIII.28, [28.2]
  7. [...][27.7] τῶν δὲ ἄλλων τῶν κατειλεγμένων πόλεων αἱ μὲν ἐς ἅπαν εἰσὶν ἐφ' ἡμῶν ἔρημοι, τὰς δὲ ἔχουσιν οἱ Μεγαλοπολῖται κώμας, Γόρτυνα Διποίας Θεισόαν τὴν πρὸς Ὀρχομενῷ [...] Παυσανίου, Αρκαδικά VIII.27
  8. Νομαρχία Ηλείας, Θεισόα Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine.